Otyłość brzuszna to zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej zlokalizowanej w obrębie jamy brzusznej. Jest często związana z ryzykiem zaburzeń metabolicznych i chorób sercowo-naczyniowych. Otyłość brzuszna ma ogromne znaczenie w przyczynianiu się do wystąpienia insulinooporności, która łączy otyłość z nadciśnieniem, cukrzycą typu 2 i chorobą niedokrwienną serca.

Jak rozpoznajemy otyłość brzuszną?

Występują dwa typy otyłości: brzuszna i pośladkowo-udowa. Do oceny rozmieszczenia tkanki tłuszczowej wykorzystuje się różne techniki. Jedną z nich jest metoda bioimpedancji elektrycznej. polega na zmierzeniu impedancji (czyli rodzaju oporu elektrycznego złożonego z rezystancji i reaktancji) tkanek, przez które jest przepuszczany prąd elektryczny o niskim natężeniu (≤ 1 mA). Natomiast w codziennej praktyce najczęściej wykorzystuje się pomiary masy ciała, wzrostu oraz obwodu talii i bioder. Wyniki niektórych badań sugerują, że bardziej przydatnym jest wskaźnik talia-biodra tzw. WHR tj. obwód talii (cm)/obwód bioder (cm). Otyłość brzuszną rozpoznajemy, gdy WHR >0,8 u kobiet i >1,0 u mężczyzn. Łatwiejszym sposobem na rozpoznanie otyłości brzusznej jest zmierzenie obwodu talii. Jeśli wynosi on powyżej (lub jest równy) 80 cm u kobiet i powyżej (lub jest równy) 94 cm u mężczyzn, oznacza to, że mamy do czynienia z otyłością brzuszną. Powiększonemu obwodowi talii towarzyszy zazwyczaj zbyt wysoki wskaźnik masy ciała BMI.

Konsekwencje otyłości brzusznej

Dla zdrowia otyłość brzuszna jest szczególnie niebezpiecznym typem otyłości. Wiąże się ona ze wzrostem ryzyka rozwinięcia się powikłań sercowo-naczyniowych, zespołu metabolicznego jak i również niektórych nowotworów. Badania pokazały, że w otyłości brzusznej choroby przewlekłe występują częściej niż w przypadku otyłości pośladkowo-udowej. Ponadto cukrzyca typu 2 również częściej występuje u tych osób.

Schorzenia często towarzyszące otyłości brzusznej

Hiperinsulinemia – zbyt wysoki poziom insuliny we krwi, prowadzi do rozwoju insulinooporności, a w konsekwencji do cukrzycy.
Insulinooporność – zmniejszenie wrażliwości tkanek na insulinę.
Hiperlipidemia – zaburzenia gospodarki lipidowej.
Miażdżyca – stan zapalny spowodowany zatorem w naczyniach krwionośnych, sprawiający, że tlen
i składniki odżywcze docierają do poszczególnych narządów w ograniczonym zakresie.

Pozostałe konsekwencje zdrowotne

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na pozostałe efekty uboczne otyłości. A jest to często: depresja, zaburzenia hormonalne, pogorszenie się kondycji skóry i włosów. Dowiedziono również, że u otyłych kobiet rośnie prawdopodobieństwo zachorowania na raka trzonu macicy, sutka, pęcherzyka żółciowego oraz jelita grubego. U mężczyzn otyłych częściej występują nowotwory prostaty i jelita grubego. U wszystkich otyłych istnieje też wyższe ryzyko raka trzustki i wątroby. Więcej informacji o wpływie otyłości na występowanie nowotworów w tym artykule: https://core.ac.uk/download/pdf/25550289.pdf
Ciągły proces zapalny jaki toczy się w organizmie osoby z otyłością powoduje niszczenie tkanek własnych organizmu.

Jak możemy walczyć z otyłością brzuszną?

Główną przyczyną otyłości jest nieracjonalny sposób odżywiania. Jedzenie w pośpiechu, o różnych porach, pomijając śniadania, za to spożywając obfite kolacje, niekiedy późnym wieczorem, a nawet nocą, natomiast |w ciągu dnia zaspokajając głód wysokokalorycznymi przekąskami o niskiej wartości odżywczej, przyczyniającymi się do tycia. Do tego siedzący tryb życia. Modyfikacja stylu życia i zmiana sposobu odżywiania to najlepsze sposób na przeciwdziałanie otyłości, w tym otyłości brzusznej. Należy zastosować dietę o ujemnym bilansie energetycznym, bogatą w błonnik, warzywa.

Czego unikać?

Produktów bogatych w cukier tj. słodzone napoje, kartonowe soki i nektary, słodycze.
Tłuszczów trans tj. margaryn, produktów smażonych w głębokim tłuszczu, wysokoprzetworzonych.
Więcej o tłuszczach trans: https://ewajakubiec.pl/maslo-vs-margaryna/
Wyrobów z białej mąki pszennej tj. chleba, bułek, makaronów.
Alkoholu, szczególnie piwa i drinków.
Zobacz również: https://ewajakubiec.pl/10-rzeczy-ktorych-nie-kupuje-czyli-produkty-ktore-maja-realnie-negatywny-wplyw-na-zdrowie/

Optymalnie pacjent powinien chudnąć od 2 do 4 kg na miesiąc, przy czym nie mniej niż 0,5 i nie więcej niż 1 kg na tydzień. Szybkie i znaczne obniżanie masy ciała wiąże się często z efektem jo-jo. Aby uzyskać redukcję masy ciała o 1 kg tygodniowo należy zmniejszyć dzienne spożycie kcal o 1000 kcal w stosunku do zapotrzebowania organizmu.

Aktywność fizyczna

Regularne uprawianie ćwiczeń fizycznych, poprzez zwiększenie wydatku energetycznego, pomaga nie tylko obniżyć masę ciała, ale także powoduje wiele innych korzystnych zmian w organizmie człowieka, np. wzrost masy mięśniowej i kostnej, poprawę tolerancji glukozy i profilu lipidów, obniżenie spoczynkowego i wysiłkowego ciśnienia tętniczego krwi oraz częstości rytmu serca, poprawę ogólnego samopoczucia i zdrowia psychicznego. Aktywność fizyczna obejmuje codzienne zajęcia i wykonywanie ćwiczeń o umiarkowanej intensywności co najmniej przez 30 minut dziennie w czasie wolnym, najlepiej codziennie. Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości danej osoby i jej upodobań, aby aktywność fizyczna była również źródłem przyjemności. Ze względu na współistniejące zmiany zwyrodnieniowe aparatu ruchu zalecaną formą ruchu dla osób otyłych są ćwiczenia w odciążeniu (ćwiczenia w wodzie, jazda na rowerze), nieobciążające bezpośrednio stawów kończyn dolnych.

Droga na skróty

Trudności z przystosowaniem się do zmian w sposobie żywienia i stylu życia sprawiają, że często pacjenci poszukują szybkich i łatwych metod odchudzania w tym „cudownych diet”. Często propagowane, zwłaszcza w kolorowych czasopismach dla kobiet diety „cud” zwykle są niezgodne z zaleceniami dotyczącymi racjonalnego żywienia i mogą być szkodliwe dla zdrowia. Niestety bardzo szybko po zaprzestaniu stosowania takich diet najczęściej pojawia się efekt jo-jo. Należy pamiętać, że dieta to nie chwilowy etap w naszym życiu, a zmiana na stałe. Tylko wtedy można cieszyć się trwałym efektem. Natomiast powrót do „starych” przyzwyczajeń równa się powrotowi do nadwagi lub otyłości.